2023’ün 4. çeyreğinde, dünya çapında bulut altyapı hizmetleri harcamaları %19 artarak bir önceki yılın aynı dönemine oranla 12,3 milyar dolar artışla 78,1 milyar dolara ulaştı. 2023 yılının tamamı için toplam bulut altyapı hizmetleri harcamaları, %18’lik bir artışla, 2022 yılındaki 247,1 milyar dolar seviyesinden 290,4 milyar dolar seviyesine yükseldi.
Buluta geçiş çalışmaları, özellikle yapay zeka uygulamalarının yaygın olarak benimsenmesiyle birlikte yeni talepteki artışla birlikte yeniden hız kazandı.
Canalys, 2023’te %18 olan küresel bulut altyapı hizmetleri harcamalarının 2024’te %20 artmasını beklemektedir.
IDC, 2025 yılına kadar dünya çapında bulut bilişim hizmetlerine yapılan harcamaların şu anki 706 milyar dolar seviyesinden iki katına çıkarak 1,3 trilyon dolara ulaşacağını tahmin etmektedir.
Gartner’a göre, buluta geçiş 2025 yılında BT yatırımlarında yaklaşık 1,8 trilyonluk bir artışa neden olacaktır.
Bulut Bilişim Pazar Büyüklüğü
Statista’ya göre, dünya çapında genel bulut bilişim pazarı büyümeye devam etmektedir ve 2024 yılında tahmini 679 milyar dolara ulaşması beklenmektedir. Bu, genel bulut hizmetleri tarafından sunulan iş süreçleri, platform, altyapı, yazılım, yönetim, güvenlik ve reklam hizmetlerini kapsamaktadır. Genel bulut, internet üzerinden bilgi işlem hizmetleri sunan bir bulut dağıtım modelidir. Bu bulut modelinin fiziksel donanımı birden fazla şirket tarafından paylaşılır. Müşterilere sunulan hizmetler arasında depolama, bant genişliği veya CPU döngüleri yer alır.
Genel bulutun birçok avantajı arasında, hizmetlerin müşteriye kullandıkça öde modeliyle sunulması da yer almaktadır. Bu, şirket içi donanım ve uygulama altyapısının bakımı için işletme maliyetlerine yol açan ön yatırımların yapılmasına gerek olmadığı anlamına gelir. Bunun yerine, bulut hizmet sağlayıcısı sistemin uygun şekilde yönetilmesini ve bakımının yapılmasını sağlar ve müşteri yalnızca tüketilen hizmetler için ödeme yapar.
2024 Yılında Bulut Bilişim İle İlgili Bilmeniz Gereken Temel Bilgiler
2024 yıllında bulut bilişimin geleceğini etkilemeye aday önemli gelişmeleri ve öngörüleri aşağıdaki listede bulabilirsiniz:
1. Edge Computing’in Yükselişi
Geleneksel olarak veri işleme ve analizi, merkezi bulut sunucularında yapılırdı. Ancak Nesnelerin İnterneti (IoT) cihazlarının yükselişi ve gerçek zamanlı veri işleme ihtiyacı ile birlikte edge computing oldukça önem kazandı.
Edge computing, verilerin ağın ucunda, veri üretim kaynağının yakınında işlenmesini içerir. Bu, gecikme süresini ve bant genişliği kullanımını azaltarak daha hızlı karar verme ve gerçek zamanlı içgörüler sağlar. IoT cihazlarının sayısının artması ve düşük gecikmeli uygulamalara duyulan ihtiyaç ile birlikte, uç bilişimin bulut bilişimin geleceği de çok önemli bir rol oynaması beklenmektedir.
2. Bulutta Yapay Zeka ve Makine Öğrenimi
Yapay Zeka (AI) ve Makine Öğrenimi (ML) işletmelerin çalışma biçiminde devrim yaratmakta ve bulut bilişim bunların ilerlemesinde önemli bir rol oynamaktadır. Bulut tabanlı AI ve ML hizmetleri, işletmelere güçlü bilgi işlem kaynaklarına ve önceden oluşturulmuş modellere erişim sağlayarak AI destekli uygulamaların geliştirilmesini ve dağıtılmasını kolaylaştırmaktadır.
Bulut tabanlı yapay zeka ve makine öğrenimi hizmetleri sayesinde işletmeler, kapsamlı donanım yatırımlarına ihtiyaç duymadan yapay zekanın gücünden yararlanabilir. Büyük miktarda veriyi işleyebilir, karmaşık modelleri eğitebilir ve büyük ölçekte tahminler yapabilir. Yapay zeka ve makine öğrenimi gelişmeye devam ettikçe, bulut bilişimin bunların geliştirilmesi ve dağıtılmasında önemli bir rol oynaması beklenmektedir.
3. Hibrit ve Çoklu Bulut Stratejileri
Hibrit ve çoklu bulut stratejileri işletmeler arasında giderek daha popüler hale gelmektedir. Hibrit bulut stratejisi, hem genel hem de özel bulutların kullanımını içerir ve işletmelerin her iki ortamın avantajlarından yararlanmasına olanak tanır. Esneklik ve ölçeklenebilirlik sağlar ve işletmelerin hassas veriler üzerindeki kontrolünü sürdürmesine olanak tanır.
Öte yandan, çoklu bulut stratejisi, farklı iş yükleri veya uygulamalar için birden fazla bulut hizmeti sağlayıcısının kullanılmasını içerir. Bu strateji yedeklilik sunar, satıcı kilitlenmesini önler ve işletmelerin farklı sağlayıcılardan en iyi hizmetleri seçmesine olanak tanır.
Hem hibrit hem de çoklu bulut stratejileri, işletmelere bulut altyapılarını kendi özel ihtiyaçlarına göre optimize etme esnekliği sağlar. Daha fazla işletme bu stratejileri benimsedikçe, bulut bilişimin geleceğinin genel ve özel bulutların yanı sıra birden fazla bulut hizmeti sağlayıcısının bir karışımı ile karakterize edilmesi beklenebilir.
Gartner’a göre, 2028 yılına kadar orta ve büyük ölçekli işletmelerin yaklaşık %50’si hibrit altyapı kullanacaktır.
Farklı Sektörleri Etkileme
Hibrit bulut çözümleri aşağıdaki sektörlerde büyük adımlar atmaktadır:
Finans
Finans kuruluşları, müşteri merkezli uygulamalar için genel bulutların gücünden yararlanırken müşteri verilerini bölmek için hibrit bulut çözümlerinden yararlanır.
Sağlık Hizmetleri
Hasta kayıtlarını özel bulutlarda güvenli bir şekilde depolayan sağlık hizmeti sağlayıcıları, idari işlevler gibi hassas olmayan görevler için genel bulutlara sorunsuz bir şekilde erişebilir. Bu stratejik yaklaşım, maliyet verimliliğini en üst düzeye çıkarırken uyumluluk gereksinimlerini etkili bir şekilde karşılamalarını sağlar.
Üretim
Hibrit bulut çözümleri, üreticilerin IoT cihazlarının entegrasyonu yoluyla üretim süreçlerini izlemelerini ve optimize etmelerini sağlarken, değerli fikri mülkiyet haklarını özel bulut ortamlarında korur. Bu stratejik yaklaşım sadece tedarik zinciri yönetimini geliştirmekle kalmaz, aynı zamanda imalat sektöründe verimlilik ve inovasyonu teşvik etmek için gereken esneklik ve ölçeklenebilirliği de sağlar.
4. Geliştirilmiş Güvenlik ve Gizlilik Önlemleri
Bulut bilişimde güvenlik ve gizlilik her zaman bir endişe kaynağı olmuştur. Ancak teknolojideki gelişmelerle birlikte bulut sağlayıcıları verileri korumak ve gizliliği sağlamak için gelişmiş güvenlik önlemleri uygulamaktadır.
Buluttaki verileri güvence altına almak için şifreleme, erişim kontrolleri ve kimlik yönetimi çözümleri kullanılmaktadır. Ayrıca, mevzuata uyum ve veri gizliliği yasaları bulut sağlayıcılarını daha sıkı güvenlik önlemleri uygulamaya itmektedir. Bulut bilişimin geleceği ortaya çıktıkça, gelişen tehdit ortamını ele almak için güvenlik ve gizlilik önlemlerinde sürekli ilerlemeler beklenebilir.
5. Serverless Computing
Küresel sunucusuz bilişim pazarının 9,3 milyar dolara ulaştığı ve 2024’ten 2028’e kadar %20,8’lik bir YBBO ile büyüyeceği tahmin edilmektedir.
Sunucusuz bilişim, işletmelerin uygulama geliştirme ve dağıtma yaklaşımlarında devrim yaratmaktadır. Geleneksel bilgi işlemin aksine sunucusuz bulut dağıtım modelleri geliştiricilerin altta yatan altyapıyı yönetmekten kaçınmasını sağlar. Bu yaklaşım çeşitli avantajlar sunar.
- Maliyet Verimliliği: Sunucusuz bilişim kullandığın kadar öde modeliyle çalışır. Kullanıcılar yalnızca kod yürütme sırasında tüketilen kaynaklar için ödeme yapar. Sunucuların sürekli olarak bakımı ve tedarik edilmesine kıyasla maliyet tasarrufu sağlar.
- Ölçeklenebilirlik: Sunucusuz mimariler, kaynakları talebe göre otomatik olarak ölçeklendirerek uygulamaların trafikteki dalgalanmaları manuel müdahale olmadan sorunsuz bir şekilde ele almasını sağlar.
- Azaltılmış Operasyonel Ek Yük: Sunucusuz bilişim ile geliştiriciler sunucu sağlama, bakım ve kapasite planlama gibi görevlerden kurtulur. Bu da uygulama mantığına ve inovasyona daha fazla odaklanmalarını sağlar.
Sunucusuz mimari, eşsiz çeviklik, ölçeklenebilirlik ve maliyet etkinliği vaat ederek bulut bilişimin benimsenmesinde geleceği şekillendirecektir. İşletmeler verimlilik ve yenilik arayışına girdikçe sunucusuz mimari, uygulamaları hızla dağıtmak ve ölçeklendirmek için cazip bir çözüm sağlayacaktır. Bu trend, altyapı karmaşıklıklarını soyutlayarak ve geliştirme süreçlerini kolaylaştırarak sektörler genelinde dijital dönüşümü hızlandırmaya hazırlanmaktadır.
6. Güvenliğe Verilen Önem
IBM Veri İhlali raporu, ihlallerin %45’inin bulut tabanlı olduğunu göstermektedir. Flexera 2022 State of the Cloud Report, katılımcıların %85’i için güvenliğin en önemli endişe kaynağı olmaya devam ettiğini doğrulamaktadır. Akıllı bulut bilişim sistemlerinin yaygınlaşması, yapay zeka modellerindeki güvenlik açıkları, veri gizliliği endişeleri ve siber saldırılar gibi güvenlik zorluklarını da beraberinde getirmektedir.
Bulut kullanımı arttıkça, bulut bilişim güvenliğinin geleceği çok önemli bir konu haline gelmektedir. Bu durum, güvenlik teknolojilerine yapılan yatırımların artmasına ve daha sıkı veri erişimi ve kullanım kontrollerine yol açarak siber güvenlik modellerinin yeniden değerlendirilmesine duyulan acil ihtiyacın altını çizmektedir. Bulut sağlayıcıları, hassas bilgileri korumak amacıyla siber tehditler ve veri ihlalleriyle mücadele etmek için gelişmiş şifreleme, kimlik ve erişim yönetimi ve gerçek zamanlı tehdit tespiti kullanacaktır.
7. Bulutta Kuantum Hesaplama
Kuantum bilişim, veriler üzerinde benzeri görülmemiş hız ve karmaşıklıkta işlemler gerçekleştirmek için kuantum mekaniği ilkelerini kullanır. Bulut bilişimde, bulut platformları aracılığıyla daha erişilebilir hale geldikçe iş ve yazılım geliştirmeyi yeniden şekillendirecek yeni bir teknolojidir. Kuantum bilişim pazarı 2023 yılında 866 milyon dolar gelir elde etmiştir ve tahmin dönemi boyunca %38,3’lük bir YBBO ile 2028 yılına kadar 4.375 milyon dolara ulaşabilir.
Bununla birlikte, kuantum bilişim bulutun yerini almak yerine onu geliştirecektir. Yapay zeka ve makine öğrenimi gibi, buluttaki kuantum bilişim de çeşitli sektörleri altüst edebilir. Yine de entegrasyonunun kesin doğası belirsizliğini korumaktadır. Buna rağmen, devam eden gelişmeler, bulut bilişimin gelecek tahminlerinde veri yönetimi, şifreleme ve deneysel prosedürler üzerinde önemli etkiler anlamına gelmektedir.
8. Bulut Düzenlemelerinin Yükseltilmesi
Artan düzenlemeler, bulut bilişimde geleceğin trendlerinden biridir. Bulut hizmetleri günlük faaliyetlerin ayrılmaz bir parçası haline geldikçe veri gizliliği, güvenlik ve yönetişim endişeleri de artmıştır. Karmaşık bulut tedarik zincirleri ve yapay zeka ve cezai soruşturmaları düzenleyen zorluklar, bu sorunları etkili bir şekilde ele almak için sağlam düzenleyici çerçevelere olan ihtiyacı daha da vurgulamaktadır.
Bulut hizmetlerinin giderek daha fazla benimsenmesi, özellikle sağlık ve bankacılık alanlarında veri gizliliği ve güvenliği düzenlemelerinin artmasına neden olacaktır. Önemli bir düzenleme olan Digital Operational Resilience Act (DORA), Avrupa Birliği’ndeki dijital operasyonel dayanıklılık çerçevesini geliştirmeyi amaçlamaktadır. DORA, dijital operasyonel süreçlerin bütünlüğünü ve güvenliğini korumak için tedbirler uygulayacak ve bulut sağlayıcılarının AB içindeki operasyonlarını etkileyecektir.
Bu düzenlemeler, bulut sağlayıcılarının titiz gizlilik ve güvenlik standartlarına uymaları için bir çerçeve oluşturacaktır. Kullanıcılara fayda sağlayacak ve sağlayıcılar arasında adil rekabeti teşvik edecektir.
9. FinOps’un Yükselişi
Bir IDC anketine göre, CIO’ların üçte ikisi bulut harcamalarının başlangıçtaki bütçe tahsislerini aştığını kabul etmiştir. Bulut harcamaları işletmelerin BT bütçelerinin önemli bir bölümünü oluşturduğundan, bulut kaynaklarının verimli ve optimize bir şekilde kullanılması C-suite yöneticiler için en önemli öncelik haline gelmiştir. Bu durum, öncelikli olarak bulut maliyetlerini optimize etmeye odaklanarak bulut yatırımlarından elde edilen değeri en üst düzeye çıkarmayı amaçlayan bir çerçeve, kültür ve zihniyet olarak tanımlanan FinOps’un ortaya çıkmasına yol açmıştır.
2024’te bulut bilişimde FinOps’un yükselişinin temel itici güçleri aşağıdaki şekildedir:
- Makroekonomik baskılar: Durgunluk ve enflasyonla ilgili endişeler, işletmeleri bulut harcamalarında verimlilik aramaya teşvik etmektedir.
- Bulut israfı: Sürdürülemez harcamalar ve maliyet şeffaflığının olmaması, daha iyi bulut maliyet yönetimi ihtiyacını artırmaktadır.
- İçgörü eksikliği: Karmaşık ve dinamik bulut kaynağı kullanımı, optimizasyon için daha iyi veri ve en iyi uygulamaları gerektirmektedir.
- Daha iyi planlama ve tahmin ihtiyacı: Artan bulut maliyetleri ve bulut kaynaklarına yönelik dinamik talep, daha iyi bütçeleme ve tahmin yapılmasını gerektirmektedir.
Avrupa’daki kuruluşların yaklaşık %52’si FinOps’u benimsemektedir. IDC, Global 1000 şirketin %70’inin 2024 yılı sonuna kadar FinOps olgunluğunu artıracağını öngörmektedir.
10. Gerçek Zamanlı Bulut Altyapısı
Gerçek zamanlı bulut mimarisinin 2024 yılında öne çıkan bulut bilişim trendlerinden biri olması beklenmektedir.
Gerçek zamanlı bulut altyapısı, kaynaklara ve hizmetlere dinamik, anında erişim için tasarlanmış devrim niteliğinde bir mimaridir. Bu, aşağıdaki teknolojilerin güçlü bir kombinasyonu ile elde edilir:
- Sunucusuz bilgi işlem: Sunucu yönetimini ortadan kaldırarak kodunuzun tetiklendiğinde anında çalışmasını sağlar, gerçek zamanlı işleme için mükemmeldir.
- Uç bilişim: Veri işlemeyi kaynağa yaklaştırarak zamana duyarlı uygulamalar için gecikme süresini ve bant genişliği kullanımını azaltır.
- Flash ve katı hal depolama: Benzersiz veri erişim hızları sunarak gerçek zamanlı analiz ve karar verme süreçlerini güçlendirir.
Gerçek zamanlı bulut mimarisi çeşitli avantajlar sunar: Değişken veri yüklerinin üstesinden gelmek için dinamik ölçeklendirme, gelişmiş müşteri hizmetleri için anında yanıtlar ve gerçek zamanlı içgörülerle desteklenen hızlı karar verme. Bu, işletmelerin inovasyonu benimsemesini, temel sistemleri dijitalleştirerek operasyonları kolaylaştırmasını ve potansiyel olarak verimlilik ve kaynak tasarrufu elde etmesini sağlar. Örneğin, ulaşım gibi kritik sektörlerde erken anomali tespitini mümkün kılarak güvenliğin artmasına ve teknolojinin daha hızlı benimsenmesine yol açabilir.
11. Bulutu Sürdürülebilir Kılmak
Çevre dostu bulut çözümlerine giderek daha fazla odaklanması ile birlikte, sürdürülebilirlik 2024 bulut bilişim trendleri arasında en üst sıralarda yer almaya devam etmektedir. Geçtiğimiz yıllarda, tüm büyük bulut hizmeti sağlayıcıları net sıfır emisyona ulaşmayı taahhüt etmiş, bu hedeflerini operasyonlarına yaymış ve müşterilerinin karbon ayak izlerini azaltmalarına yardımcı olmuştur. Çevresel hedeflere ulaşma çalışmaları devam ediyor olsa da, çevreye duyarlı ve sürdürülebilir bulut bilişime yönelik eğilimin 2024 yılında da önemli bir ivme kazanması beklenmektedir.
