Günümüzde çoğu işletme, işlerini başarılı bir şekilde yürütmek için bulut hizmetlerine ihtiyaç duymaktadır. Bu ihtiyaç ve güven, bulut hizmet sağlayıcılarının işletmelere 7/24 kesintisiz hizmet sunmasını gerektirmektedir. Bu noktada yaşanabilecek herhangi bir bulut kesintisi, işletmelerin sürekliliğini tehdit edebileceği için etkili bir bulut hizmeti yönetimi gereklidir.
Bulut Kesintisi Nedir?
Bulut kesintisi, kurumunuz için tercih ettiğiniz bulut sağlayıcının hizmetlerini kullanamadığınız bir zaman aralığını ifade eder. Bulut sağlayıcının altyapısı (insan hatası, elektrik kesintisi vb. nedeniyle) çökebilir ve sağlayıcınız problemi çözene kadar bulut tabanlı varlıklarınıza erişiminizi kaybedersiniz.
Yarattığı etki açısından, şirket içi bir veri merkezinin çökmesi ile bulut kesintisi arasında hiçbir fark yoktur. Her iki durumda da BT varlıklarınıza erişiminizi kaybedersiniz.
- Bulut kesintilerinde arıza görünürlüğü çok azdır veya hiç yoktur, bu nedenle kullanıcılar neyin yanlış gittiğini bilmezler.
- Hatayı düzeltmekten bulut sağlayıcı sorumludur, bu nedenle müşteriler kurtarma sürecine katılmaz.
- Sorun üzerinde kontrolünüz olmadığı için hizmetlerin ne zaman kullanılabilir olacağını bilmenin bir yolu yoktur.
Tıpkı şirket için veri merkezinde olduğu gibi iki tür kesinti olabilir:
- Planlı kesinti (genellikle planlı bakım nedeniyle meydana gelir)
- Plansız kesinti (bulut sağlayıcı beklenmedik bir hatayla karşılaştığında ve geri yükleme önlemleri alması gerektiğinde gerçekleşir)
Yakın zamanda yapılan araştırmalar, plansız kesintilerin planlı kesintilere göre (hem şirket içinde hem de bulutta) %35 daha pahalıya mal olduğunu ortaya koymaktadır. Aradaki fiyat farkının nedeni beklenmedik olayların tespit edilmesi ve düzeltilmesinin daha uzun sürmesi ve kesinti ne kadar uzun sürerse zararın da o kadar büyük olmasından kaynaklanmaktadır.
Şirket içi veri merkezi ile karşılaştırıldığında, bulut tabanlı altyapı daha sık kesinti süresine neden olur, ancak bu kesintilerin şiddeti daha azdır. Hiçbir sağlayıcı %100 çalışma süresi sağlamadığından, müşteriler bulut bilişim avantajları karşılığında ara sıra yaşanan kesintileri tolere eder. Bu isteklilik pazarın büyümesinde de kendini gösterir: Bulut, 2024 yılında toplam küresel BT harcamalarının %14,2’sini oluşturacaktır (2020’de bu oran %9,1’di).
Bulut Kesintisi Sırasında Ne Olur?
Bulut kesintisi, bir bulut altyapısının tam olarak kullanılabilir olmadığı bir süreye işaret eder. Bu durum altyapının bir kısmını veya tamamını etkileyebilir.
Bulut kesintilerinin sonucu, kesinti süresi veya beklenmedik davranışlardır. Kullanıcılar, altyapıda bulunan hizmetleri veya kaynakları kullanamayabilir. Bu, herhangi bir şey yapmak için buluta bağımlı olan işletmeler için oldukça büyük bir sıkıntı yaratabilir.
Bulut sağlayıcılarının Hizmet Seviyesi Anlaşmaları (SLA’lar) bulut performansı için beklentileri belirler. Bu anlaşmalar, bir bulut sağlayıcısının sunacağı minimum hizmet seviyesini belirtir. Bu genellikle hizmetlerin zamanın %99,9’unda kullanılabilir olmasını içerir ve bu da küçük bir kesinti olasılığı anlamına gelir.
Bulut Kesintilerinin Yaygın Nedenleri Nelerdir?
Bulut kesintileri, hem sağlayıcının kontrolü dahilinde hem de kontrolü dışında bir dizi nedenden kaynaklanır. En yaygın nedenler aşağıdakileri içerir:
- Elektrik kesintisi: Güçle ilgili sorunlar, tüm bulut kesintilerinin %43’üne neden olarak önemli kesinti sürelerine ve mali kayıplara yol açmaktadır. Kesintisiz güç kaynağı (UPS) arızaları, güç olaylarının bir numaralı nedenidir.
- Siber güvenlik: Dağıtılmış Hizmet Reddi (DDoS) gibi siber saldırılar veri merkezlerini gelen trafikle aşırı yükler. Bu durumda son kullanıcılar aynı ağ altyapısı üzerinden hizmete erişemezler. Diğer tehditler (fidye yazılımı veya SQL enjeksiyonu gibi) sağlayıcıyı hizmetleri kapatmaya ve sorunu çevrimdışı olarak çözmeye zorlayabilir.
- İnsan hatası: Tek bir yanlış komut veya kablolamada yapılan bir hata tüm BT altyapısını çökertebilir. İnsan hataları, kesintilere yol açan hem fiziksel hem de yazılımsal sorunlara neden olur.
- Teknik sorunlar: Bulut hizmetleri karmaşık bir donanım teknolojisi sistemine dayanır, bu nedenle yeterince uzun süre radara takılmayan bir hata bulut kesintisine yol açabilir.
- Yazılım hataları: Bulut veri merkezlerinde aksaklıklar ve hatalar da yaygın nedenlerdendir. Sorunların arkasındaki sebepler veri formatı hataları, zamanlama hataları ve sabit değer hatalarıdır.
- Ağ sorunları: Ağ iletişimi ve üçüncü taraf telekomünikasyon ortaklarıyla ilgili sorunlar, bulut kesintilerinin bir diğer yaygın nedenidir.
- Bakım sorunları: Planlı bakım ve sistem yükseltmeleri bazen kesintiye yol açsa da, son kullanıcılar genellikle bu durumlardan önceden haberdar olur.
- Çevresel nedenler: Kasırgalar, yangınlar, fırtınalar ve depremler gibi olaylar da tesisi tehlikeye atarak ya da bölgenin elektrik şebekesine zarar vererek bulut kesintilerini tetikler.
- Daha karmaşık dağıtımlar: Daha karmaşık dağıtım modelleri (hibrit, dağıtık ve çoklu bulut gibi) veri merkezi operasyonlarını karmaşıklaştırarak hatalar için daha fazla fırsat yaratır.
Bulut Kesintiye Uğradığında Ne Olur?
En iyi senaryoda, bir bulut kesintisi yalnızca birkaç dakika sürer ve az sayıda kullanıcıyı veya hizmeti etkiler. En kötü durumda ise bir kesinti müşterinin işini yarım gün veya daha uzun bir süre boyunca kullanılamaz hale getirir. Bir şirket tüm bulut tabanlı varlıklara erişimini kaybeder ve kesinti sona erene kadar hiçbir hizmet kullanılamaz.
Ortalama bir dakikalık kesinti süresi 5.600 dolara mal olur. Hazırlıksızsanız (yani veri yedekleme ya da felaket kurtarma stratejileriniz vb. yoksa), bir bulut kesintisi hizmetinizi durma noktasına getirebilir ve büyük mali kayıplara neden olabilir.
Operasyonlarının küçük bir bölümünü bulutta tutan bir şirket, kesintilere karşı çok fazla kayıp yaşamaz. Örneğin, bulutta sadece e-posta hizmetinizi barındırıyorsanız, bir gün süren bir kesinti bile felaket değildir. Fakat bulutu bir IoT platformu çalıştırmak veya ödeme işlemleri gerçekleştirmek için kullanıyorsanız, o zaman işler değişir.
Bazı durumlarda, bulut kesintisi kalıcı veri kayıplarına da yol açar. Ayrıca, katı sektör uygulamalarına sahip müşteriler, bir kesintinin veri ihlaline veya sızıntısına yol açması durumunda yasal para cezalarından da sorumlu olur. Bu nedenle bulut depolamada neleri sakladığınıza karar verirken dikkatli olmanız gerekir.
Bulut Kesinti Sırasında Kullanıcılar Ne Yapabilir?
Şirketlerin bulut kesintilerinin etkisini azaltmak için uygulayabilecekleri ipuçları aşağıdaki şekildedir:
1. Tek arıza noktalarını ortadan kaldırın
Görev açısından kritik her BT bileşeninin bir yedeğini ya tesis içi bir sunucuda ya da ikincil bir sağlayıcıda bulundurun. Bulut kesintisi yaşanırsa, iş sürekliliğini sağlamak için bir yük devretme gerçekleştirebilirsiniz.
2. Bir acil durum planınız olsun
Bir felaket kurtarma planı, bir kesinti durumunda ekibin ne yapacağına ilişkin adım adım bir stratejinin ana hatlarını çizer. Bu plan, verilerin korunması, yük devretme işleminin gerçekleştirilmesi, iş sürekliliğinin sağlanması ve operasyonların geri yüklenmesi için talimatlar sağlar. Bir bulut kesintisi için zamanında planlama yapmak, kesinti sırasında zaman kaybını önler.
3. Daha yüksek kullanılabilirlikli bir SLA’ya yatırım yapın
İş açısından kritik görevleriniz uzun bulut kesintilerini kaldıramıyorsa, %99,999 çalışma süresini (yılda en fazla 5,25 dakika kesinti süresi) garanti eden daha yüksek kullanılabilirlikli bir Hizmet Düzeyi Sözleşmesi (SLA) arayın. Bu sözleşmeler daha pahalıdır, ancak hizmetlerinizi çevrimiçi tutmak bulut sağlayıcısı için daha büyük bir öncelik haline gelir.
4. Yedekleme ve kurtarma planlarını benimseyin
Sağlam bir yedekleme ve felaket kurtarma planı, bir bulut kesintisi sırasında sürekliliği sağlamak isteyen işletmeler için çok önemlidir. Şirketler, veri ve uygulamalarının yedeklerini oluşturarak bir kesinti durumunda kritik sistemleri hızlı bir şekilde geri yükleyebilir.
Yansıtılmış veri depolama, şirketlerin bir bulut kesintisini önlemeleri veya etkilerini azaltmaları için etkili bir yol olabilir. Kuruluşlar, önemli verileri birden fazla bulut bölgesine yedekleyerek bir bölgede kesinti meydana gelse bile operasyonlarının kesintisiz devam etmesini sağlar.
Şirketler ayrıca bu yansıtılmış yedekleri ayrı bölgelere yerleştirerek potansiyel tehditlere maruz kalma risklerini azaltabilir ve bir bölgede kesinti olması durumunda riski minimuma indirebilir. Bu, kesintilerin diğer önemli uygulamaları etkilemesini önler ve beklenmedik olaylar sırasında sürekliliği sağlar.
5. Kesintileri en kısa sürede tespit edin
Ekibinizin kurduğu tüm ek bulut izleme özellikleri, bulut sağlayıcının bildirimini beklemek yerine bir kesintiyi gerçek zamanlı olarak tespit etmenize yardımcı olur.
6. İzleme araçlarından yararlanın
Şirketler, bulut altyapılarındaki herhangi bir sorunu tespit etmek ve bu konuda kendilerini uyarmak için izleme araçlarına yatırım yapmalıdır. Çünkü sistemin gerektiğinde hızlı bir şekilde değişebildiğinden emin olmanız önemlidir.
Şirketler bulut tabanlı uygulamalarının performansını izleyerek olası sorunları erkenden tespit edebilir ve bunların daha büyük kesintilere dönüşmesini önlemek için adımlar atabilir. Bu araçlar aynı zamanda uygulamalarının nasıl performans gösterdiğine dair önemli bilgiler sağlayarak altyapılarına nereye ve nasıl yatırım yapmaları gerektiği konusunda daha iyi kararlar almalarını sağlar.
İşletmelerin bir dizi proaktif çözüme erişimi vardır ve bu da olası sorunların önüne geçmelerini sağlar. Uyarı sistemleri sayesinde, yöneticiler hızlı bir şekilde bilgilendirilebilir, böylece hızlı bir şekilde yanıt verebilir ve sorunu ciddileşmeden önleyebilir.
7. Çoklu buluta geçin
Çoklu bulut çözümü, işletmelerin kesintilerin üstesinden gelmesine ve uygulamaları için çalışma süresi sağlamasına yardımcı olabilir. İşletmeler, farklı sağlayıcıların farklı bulut hizmetlerini kullanarak ek bir veri yedekliliği katmanından faydalanabilir ve kesinti riskini birden fazla sağlayıcıya yayabilir.
Buna ek olarak, çoklu bulut çözümleri daha iyi ölçeklenebilirlik ve daha geniş bir bulut tabanlı hizmet yelpazesine erişim sağlayarak işletmelerin depolama ve bulut bilişim güvenliği açısından daha esnek mimariler oluşturmasına olanak tanır.
Çoklu bulut çözümü ile işletmeler kesintilerden kaçınma şansına sahip olur ve tek bir bulut sağlayıcıda sorun olması durumunda operasyonlarının sorunsuz bir şekilde devam edeceğinden emin olabilir.
Ayrıca işletmelerin hızlı ölçeklendirme ve otomatik yük devretme sağlayan entegre bir ortam oluşturmasına olanak tanır, bu da bir kesinti meydana gelirse kesinti süresini azaltmaya yardımcı olabilir.
Bulut Kesintilerinde Proaktif Olma
Bulut kesintileri her işletmenin başına gelebilir. Bunun nedenleri elektrik kesintileri ve doğal afetlerden siber saldırılar ve insan hatalarına kadar çeşitlilik gösterir.
Bulut kesintileri işletmelere önemli miktarda sermayeye, zamana ve genellikle müşterilerinin güvenine mal olur. Proaktif olmak, plansız kesinti olasılığını azaltmaya yardımcı olabilir. Bu önleme stratejileri arasında bir bulut destek ekibi oluşturmak, çevik metodolojileri benimsemek, manuel görevleri otomatikleştirmek ve istisnai bir bulut tedarikçisi seçmek yer alır. Ancak tüm çabalara rağmen kesintiler yine de yaşanabilir. Siber güvenlik tehditleri artarken, güvenlik açıklarını bilmek, tetikte olmak ve bir kurtarma planına sahip olmak, güçlü bir bulut kesintisi kurtarma için çok önemlidir.
Sonuç olarak önleyici tedbirler alınmazsa bulut kesintileri iş operasyonlarınız için büyük bir tehdit oluşturabilir. Bir bulut kesintisinin özelliklerini anlayarak hizmet tasarımı ve performansında yüksek standartları korumanın önemini anlamaya başlarsınız.
Çoklu bulut dağıtımlarından yararlanmak, buluttan tam olarak yararlanırken bir kesintinin olumsuz etkilerini kontrol etmenize ve sınırlamanıza yardımcı olur. Bir işletmenin iş yüklerini farklı bulut sağlayıcılarına yayarak kesintilere neden olabilecek tek bir arıza noktasına maruz kalmalarını azaltabilirsiniz.
Ayrıca, birden fazla erişim noktasına sahip olmak, işletmelerin bir olay meydana geldiğinde hızlı bir şekilde geçiş yapmalarını sağlayarak herhangi bir kesintinin kapsamını sınırlamaya da yardımcı olur. Bu, operasyonların devam etmesini sağlamalarına yardımcı olur ve bir bulut kesintisiyle ilişkili potansiyel mali sonuçları en aza indirebilir.
İzleme araçları ve iyi kurtarma planları da daha iyi güvenilirlik için dikkate alınması gereken önemli hususlardır. Bu birkaç proaktif adımı atmak, bulut kesintilerinin işletmenizin rutinlerini ve operasyonlarını aksatmasını önlemeye yardımcı olabilir.
