COVID-19 salgını, birçok şirketi tamamen uzak veya hibrit bir çalışma ortamını benimsemeye zorladı ve bu da iş gücünü desteklemek için yeni teknolojiye yatırım yapılmasını gerektirdi.
Evden çalışma ve uzaktan çalışma, COVID sonrası dünyanın giderek daha fazla “yeni normali” haline gelirken, masaüstü sanallaştırma teknolojileri, şirketlerin uzaktan çalışanlar için uygun masaüstü deneyimi sağlaması için bir seçenek haline geldi.
Masaüstü sanallaştırma, yüksek performanslı ve pahalı donanım ihtiyacını en aza indirmek için son kullanıcıların (çalışanların) herhangi bir aygıtta (mobil aygıtlar dahil) bir sanal masaüstüne kolayca erişmesine olanak tanıdı.
Masaüstü Sanallaştırma (Desktop Virtualization) Nedir?
Masaüstü sanallaştırma yani desktop virtualization, bir masaüstü ortamını ve işletim sistemini (OS) sanallaştırmak (simüle etmek) için kullanılan yöntem ve teknolojilere atıfta bulunan bir terimdir.
Masaüstü sanallaştırma teknolojisi, masaüstü ortamının, işletim sisteminin ve son kullanıcının aygıtından (bilgisayarlar veya mobil aygıtlar) tamamen ayrılmış uygulamaların sanal bir sürümünü (yazılım tabanlı) oluşturur.
Ardından kullanıcı, sanal masaüstüne herhangi bir cihazla (akıllı telefonlar veya tabletler gibi yetenekli mobil cihazlar dahil) erişebilir ve onlara teknoloji sınırlı (ve uygun fiyatlı) bir cihazda bile tam bir masaüstü deneyimi sağlar.
Bulutistan hizmetlerinin detaylarına ulaşmak için tıklayınız.
Masaüstü Sanallaştırma Mimarisinin Bileşenleri: Hipervizör, VM ve İstemci
Masaüstü sanallaştırmanın üç ana bileşeni vardır. Bunlar aşağıdaki şekildedir:
1. Hipervizör
Hipervizör, sanal makine monitörü (VMW) olarak da adlandırılır. Sanal makineleri oluşturan ve bakımını yapan bir yazılım katmanıdır. Donanım kaynaklarını soyutlayarak ve her VM’nin bağımsız olarak çalışabileceği sanal bir ortam sunarak birden çok işletim sisteminin tek bir fiziksel makine üzerinde çalışmasını sağlar.
2. Sanal Makine (VM)
Sanal makine, sanal bir CPU, bellek, depolama ve ağ arabirimleri içeren fiziksel bir makinenin yazılımı taklit etmesidir. Her sanal makine, aynı hipervizörde çalışan diğer sanal makinelerden izole edilmiş olarak kendi işletim sistemini ve uygulamalarını çalıştırır. Kullanıcılar, sanal makinelerine istemci cihazdan uzaktan erişebilir.
3. İstemci
İstemci, sanallaştırılmış bir masaüstü ortamına erişmek ve bu ortamla iletişim kurmak için kullanılan cihazdır. Bir masaüstü bilgisayar, dizüstü bilgisayar, tablet veya akıllı telefon olabilir. Bir uzak masaüstü protokolü (RDP) veya Sanal Masaüstü Altyapısı (VDI) çözümü aracılığıyla VM’ye bağlanır. İstemci, kullanıcıların uygulamalarına, masaüstü ortamına, uygulamalarına ve verilerine internet bağlantısı olan herhangi bir yerden erişmesine olanak tanır.
Masaüstü Sanallaştırma Dağıtım Modelleri: Şirket İçi, Bulut Tabanlı ve Hibrit
Aşağıda 3 masaüstü sanallaştırma devreye alma modelini bulabilirsiniz:
- Yerinde: Sanal masaüstü altyapısı, işletmenin veri merkezinde barındırılır. Harika bir güvenlik ve kontrol sunar, ancak sürekli bakım ve sermaye harcamaları gerektirir.
- Bulut tabanlı: Üçüncü taraf bir bulut hizmeti sağlayıcısı, VDI altyapısını barındırır ve yönetir. Hizmet sağlayıcının güvenlik önlemlerine ve altyapısına dayalı olarak ölçeklenebilirlik ve esneklik sağlar.
- Hibrit: Şirket içi ve bulut tabanlı altyapının birleşimidir. Dağıtım modlarının avantajlarını sunar ve şirketlerin, bulutun esnekliğinden ve ölçeklenebilirliğinden yararlanan güvenlik ve kontrolü sürdürmelerini sağlar.
Masaüstü Sanallaştırma Nasıl Çalışır?
Sanallaştırma teknolojisi, tek bir fiziksel kaynaktan depolama aygıtları, sunucular veya masaüstleri gibi bilgi işlem kaynaklarının birden çok sanal örneğini oluşturur. Çeşitli sanal makinelerin tek bir sunucu veya fiziksel makine üzerinde çalışmasına izin vererek esneklik, maliyet etkinliği ve verimlilik sağlar.
Sanallaştırmada sunucuya veya fiziksel makineye hypervisor adı verilen bir yazılım katmanı kurulur. Bu katman birden çok sanal makineye bölmenizi sağlar. Her sanal makine, kendi işletim sistemini ve uygulamalarını ayrı bir fiziksel makine olarak çalıştırır. Hiper yönetici, sanal makineleri yöneten kişidir. CPU, depolama ve bellek gibi bilgi işlem kaynaklarını tahsis eder. Birbirinden bağımsız çalışmasını sağlar ve çeşitli avantajları vardır:
- Tasarruf
- Geliştirilmiş esneklik
- Artan verimlilik
- Artırılmış güvenlik
Sanallaştırma Türleri Nelerdir?
Masaüstü Sanallaştırma herkese uyan tek bir çözüm değildir, uygulanacak kullanım durumunu belirlemek için özel bir yaklaşım gerektirir. İşletmeler, şirket içi Sanal Masaüstü Altyapısı (VDI) veya Hizmet Olarak Masaüstü (DaaS) arasında seçim yapma seçeneğine sahiptir. Farklı masaüstü sanallaştırma türleri aşağıdakileri içerir:
1. Oturum Tabanlı Sanallaştırma
Bir sanal makinede veya her sanal makinenin birden çok kullanıcı tarafından paylaşıldığı bir sunucuda bireysel oturum sağlar.
2. Kalıcı Olmayan VDI
Oturumların ayrılmadığı veya kilitlenmediği ve birden çok kullanıcı tarafından erişilebilen bir sanal makine sunar. Kullanıcı oturumu kapattıktan sonra sistemler kendilerini yenilediğinden, masaüstü kullanıcıların farklı bilgisayarlardaki verilerine erişmesine olanak tanır.
3. Kalıcı VDI
Kullanıcı oturumlarının rezerve edilmesi veya kilitlenmesi dışında kalıcı olmayan VDI gibi bir sanal makine sunar. Bu tür sanal makine, bireysel kullanıcıların ihtiyaçlarına uyacak şekilde tasarlanmıştır.
4. Barındırılan Paylaşılan Masaüstü
Bir sunucuda barındırılan ve birden çok ince istemciye bağlı paylaşılan masaüstleri sunar. Bu sanallaştırma türü, birden fazla kullanıcının aynı masaüstü ekranına aynı anda erişmesini sağlar. Buna RDSH (Uzaktan Barındırılan Masaüstü) adı da verilir.
5. Uygulama Sanallaştırma
Gerekli uygulamaların bir veri merkezinde barındırıldığı ve yayınlandığı ve eylemleri (tuş vuruşları ve fare eylemleri) uygulamaya geri yakalamak için son kullanıcı cihazlarına yalnızca görüntüler olarak aktarıldığı bir sanallaştırma teknolojisidir.
Masaüstü Sanallaştırmanın Avantajları
Masaüstü sanallaştırma, işletmelerin hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olabilecek bazı önemli avantajlar sunar, bunlar aşağıdaki şekildedir:
1. Maliyet Tasarrufu
Masaüstü sanallaştırma ile bireysel çalışanlar için donanım satın almak için gereken yatırımları azaltabilirsiniz. Örneğin, bulut tabanlı bir DaaS modelinde, kullanıma dayalı bir ücret veya abonelik ücreti ödeyebilirsiniz ve çalışanlar, masaüstü sanallaştırma çözümünün izin verdiği şekilde ağır bilgi işlem görevlerini gerçekleştirmek için kendi cihazlarını kullanabilir.
2. Daha Kolay Yönetim
Masaüstü sanallaştırma, işletmelerin ve özellikle BT departmanlarının işletmenin bilgi işlem ihtiyaçlarını yönetmesini kolaylaştırabilir.
3. Çok Yönlülük
Çalışanlar, internet bağlantıları olduğu sürece her zaman, her yerde ve herhangi bir cihazdan çalışabilir. Bu da üretkenliklerini artırabilir.
4. Ölçeklenebilirlik
Şirketler gerektiğinde yeni sanal makineleri hızlı ve kolay bir şekilde devreye alabilir veya masaüstü sanallaştırmaya yeni uygulamalar ekleyebilir. Öte yandan, artık ihtiyaç duymadıklarında bunları kolayca silebilirsiniz.
5. Güvenlik
Masaüstü sanallaştırmanın temel özelliklerinden biri, masaüstü işletim sistemine erişmek için kullanılan fiziksel donanımın VM’den ayrılmış olmasıdır. Sıkı kontrol sağlayarak VM’yi çalıştıran sunucunun güvenliğini sağlamak daha kolaydır.
6. Veri Yedekleme
Siber saldırılara veya kötü amaçlı yazılımlara karşı verileri korumak için yedekleme her zaman birincil hedef olmuştur. Verileri, harici diskler veya kalem sürücüler gibi taşınabilir depolama aygıtları dahil olmak üzere çeşitli şekillerde depolayabilirsiniz. Büyük miktarda veriyi depolamak için yeterli fiziksel alana sahip olmak çok önemlidir. Ayrıca, verileri yedeklemek çok zaman alır.
Ancak, masaüstü sanallaştırmanız varsa, tümü merkezi sunucuda depolandığı için verileri verimli bir şekilde kurtarabilir ve geri yükleyebilirsiniz; bu veriler, bir sistem arızası, kötü amaçlı yazılım veya istenmeyen siber saldırı olduğunda zahmetsizce kurtarılabilir.
7. Güvenli Oturum
Masaüstü sanallaştırmanın en iyi avantajlarından biri yüksek güvenliktir. Daha önce de bahsettiğimiz gibi, size geçici olarak, kullanıcının oturumunu kaydetmeyen bir sanal makine tahsis edilir. Bu, veri ihlali, çevrimiçi hırsızlık ve çalınan bilgi veya cihazların olasılığını azaltır.
Merkezi yönetim ve güvenliği sağlamak için tüm bilgileriniz tek bir sunucuda saklanır. Ayrıca, sanal masaüstündeki verilere çalışanlar erişemez, bu da onu, ortama bir siber saldırı olduğunda her bilgisayarı gözden geçirmeniz gereken geleneksel bilgisayar altyapısına kıyasla daha güvenli hale getirir.
8. Kolaylaştırılmış Çalışma
Masaüstü sanallaştırmanın bir başka avantajı da kolaylaştırılmış çalışmadır. Görevleri tek tek yönetmenin aksine, BT yöneticileri birden çok işi aynı anda kolaylaştırabilir.
Görevleri yönetmek için şirketteki herkesi manuel olarak ziyaret etmeniz gerekmediğinden bu, zamandan, paradan, kaynaklardan ve emekten tasarruf sağlar. Ayrıca, çözüm hızlıdır ve üretkenlik üzerinde herhangi bir etkiye neden olmadan kullanıcı deneyimini geliştirir.
Masaüstü Sanallaştırma Nasıl Çalışır?
Masaüstü sanallaştırmayı çalıştırmak için birçok farklı teknoloji ve yöntem kullanılabilir ve tüm işletmelere uyan tek bir yaklaşım yoktur.
Masaüstü sanallaştırma gereksinimleri farklı işletmeler için değişiklik gösterebilir, ancak genel olarak dikkate alınması gereken üç temel dağıtım modeli vardır:
1. Uzak Masaüstü Hizmeti (RDS)
RDS, masaüstü sanallaştırmayı kolaylaştıran, kullanıcıların Windows işletim sistemine ve uygulamalarına Windows Server işletim sistemi aracılığıyla uzaktan erişmesine izin veren bir Microsoft Windows bileşenidir. RDS, daha önce Microsoft Terminal Sunucusu olarak da biliniyordu.
Bir RDS dağıtımında, Windows Server’ın bir örneğine aynı anda birden çok kullanıcı tarafından erişilir, yalnızca sunucu donanımının işletim sistemini ve uygulamalarını çalıştırma yetenekleriyle sınırlıdır.
RDS, birçok durumda en uygun maliyetli sanallaştırma seçeneğidir, ancak aynı zamanda kullanıcılar deneyimlerini kişiselleştiremedikleri için çok yönlülüğü en az olanıdır. Ayrıca, tüm Windows uygulamaları bir RDS dağıtımında eşzamanlı kullanımı desteklemez.
2. Sanal Masaüstü Altyapısı (VDI)
Bir VDI dağıtımında, her son kullanıcı kendi işletim sistemini (OS) ve uygulamalarını çalıştıran kendi özel Sanal Makinesine (VM) sahip olur. Son kullanıcı, sanki kendi yerel aygıtıymış gibi sanal masaüstü ve temeldeki uygulamalarla etkileşim kurabilir.
Uygulamada, gerçek işletim sistemi bir sunucuda barındırılan bir Sanal Makinede (VM) çalışır. Öte yandan, işletim sistemi kaynakları (CPU’lar, bellek, sürücüler), birden çok kullanıcıya hizmet verirken birden çok VM’nin tek bir sunucuda yan yana çalışmasına izin veren bir hipervizörden (VM’leri oluşturan ve çalıştıran yazılım) çalıştırılır.
Kullanıcı deneyimi söz konusu olduğunda RDS ve VDI çoğunlukla aynıdır, ancak back end yönetimi söz konusu olduğunda çok farklıdır. Bir VDI dağıtımında, BT departmanının ihtiyaç duyulduğunda farklı kullanıcılar için farklı kaynaklar tahsis etmesi daha kolaydır (yani, video editörleri daha fazla bilgi işlem gücüne ihtiyaç duyabilir, bu nedenle daha fazla kaynak tahsis edilir).
Ayrıca, genel olarak, VDI ile RDS’den daha fazla uygulama uyumludur.
Bununla birlikte, VDI’nın önemli bir dezavantajı, kurulumunun RDS’den çok daha zor ve pahalı olmasıdır. Her kullanıcı için ayrı lisanslara ihtiyacınız olabilir, bu da daha pahalı peşin maliyetler anlamına gelir. VDI dağıtımını kurmak ve sürdürmek için deneyimli BT uzmanlarını işe almanız veya onlara dış kaynak sağlamanız gerekebilir.
3. Hizmet Olarak Masaüstü (Daas)
Hizmet Olarak Masaüstü (DaaS) teknik olarak bir VDI dağıtımıdır, ancak sanal makinenin kurulumundan dağıtımın düzenli bakımına (güvenlik güncellemeleri, sorun giderme vb.) kadar her şey DaaS satıcısı tarafından yönetilir.
Temel olarak şirketler, abonelik tabanlı bir modelde bir DaaS satıcısının hizmetine erişebilir. Şirketler, güvenilir bir masaüstü sanallaştırma sağlayıcısı ile ortaklık kurarak, kolayca ölçeklenebilen, kullanıma hazır bir VDI sistemine hızla erişim sağlayabilir.
Örneğin, söz konusu şirket yeni bir çalışanı işe alıyorsa, bu çalışanı bir DaaS modeline dahil etmek, DaaS platformunda yeni bir hesap oluşturmak kadar kolaydır.
DaaS, temel olarak VDI dağıtımının sunduğu tüm avantajların yanı sıra bazı benzersiz avantajlar da sunar:
- Kullanım kolaylığı: Bir DaaS modelinde, DaaS satıcısı her şeyi halleder, bu nedenle işletmenin masaüstü sanallaştırma deneyimini kurması, kullanması ve sürdürmesi çok daha kolaydır. Çalışanlar, herhangi bir cihazda masaüstü sanallaştırmaya hazır ve kolay bir şekilde erişebilir.
- Merkezi güvenlik: Güvenlik, sizin sorumluluğunuzdan ziyade DaaS satıcısının sorumluluğunda olacaktır ve merkezi güvenlik, hem DaaS satıcısının hem de müşteri şirketin veri bütünlüğünü ve sanal çalışanların kimliğini sağlamasını kolaylaştıracaktır.
- Daha düşük maliyet: Şirketlerin, eski bir VDI dağıtımında olduğu gibi pahalı donanım altyapısına yatırım yapması gerekmez. Ayrıca, eski bir VDY dağıtımının devam eden bakımı pahalı ve zaman alıcı olabilir.
Ancak bu, DaaS’ın dezavantajsız olmadığı anlamına gelmez. Bir DaaS dağıtımında, DaaS satıcılarına bağlı olarak özelleştirilebilirlik sınırlandırılabilir. Bu nedenle, işletmenizin benzersiz ihtiyaçlarına göre doğru özellikleri ve yapılandırmaları (ve bunları özelleştirme olanağını) sunan bir DaaS satıcısı seçmek önemlidir.
Özetle, masaüstü sanallaştırma, işletmelerin fiziksel donanıma yatırım yapma ihtiyacını azaltırken, çalışanlarına yetenekli iş istasyonları sağlamalarına olanak tanır.
Son kullanıcılar (çalışanlar), masaüstü sanallaştırmayı uygulayarak, kolaylık ve işlevsellikten ödün vermeden tam bir masaüstü deneyiminin keyfini çıkarabilir.
Bulutistan hizmetlerinin detaylarına ulaşmak için tıklayınız.
Masaüstü Sanallaştırmayı Uygulama
1. Planlama ve Tasarım Hususları
Masaüstü sanallaştırma çözümlerini planlarken ve tasarlarken çeşitli hayati hususlar göz önünde bulundurulmalıdır, bunlar aşağıdaki şekildedir:
- Kullanıcı gereksinimleri
- Altyapı
- Sanallaştırma teknolojisi
- Kullanıcı deneyimi
- Yönetim ve bakım
2. Dağıtım ve Uygulama Süreci
Dağıtım ve uygulama süreci aşağıdaki adımlardan oluşur:
- Değerlendirme
- Tasarım
- Pilot test
- Dağıtım
- Migrasyon
- Bakım ve destek
3. Masaüstü Sanallaştırma Yönetimi ve Bakımı İçin En İyi Uygulamalar
Aşağıda en iyi uygulamaları bulabilirsiniz:
- Düzenli güncellemeler ve yama yönetimi
- İzleme ve performans optimizasyonu
- Kullanıcı yönetimi
- Veri yedekleme ve felaket kurtarma
- Test ve doğrulama
- Kapasite planlaması
- Uç nokta cihaz yönetimi
- Güvenlik yönetimi
- Dokümantasyon ve raporlama
4. Başarılı Bir Masaüstü Sanallaştırma Uygulaması Sağlamak İçin İpuçları
Aşağıdaki listede başarılı bir masaüstü sanallaştırma uygulaması sağlamak için ipuçlarını bulabilirsiniz:
- Amaçları ve hedefleri belirleyin
- Kapsamlı bir değerlendirme yapın
- Ayrıntılı bir plan geliştirin
- Doğru sanallaştırma teknolojisini seçin
- Sanal masaüstü ortamını optimize edin
- Düzenli test ve doğrulama gerçekleştirin
- Kullanıcılara ve BT personeline eğitim sağlayın
- Sanal masaüstü ortamını izleyin ve yönetin
Masaüstü Sanallaştırma Teknolojisinde Gelecekteki Potansiyel Gelişme ve İlerlemeler
Masaüstü sanallaştırma teknolojisinde gelecekte olabilecek birkaç olası gelişmeyi aşağıda bulabilirsiniz:
- Mobil cihazlarla daha fazla entegrasyon
- Bulut tabanlı masaüstü sanallaştırmanın artan kullanımı
- Geliştirilmiş grafik ve multimedya desteği
- Daha fazla otomasyon ve self servis yetenekleri
- Gelişen teknolojilerle entegrasyon
Bu potansiyel gelişmeler ve ilerlemeler, masaüstü sanallaştırmayı gelecekte işletmeler için daha da değerli ve güçlü hale getirebilir.
