Bazen engellenen içeriklere erişmek için bazen de iş yerimiz ile güvenli bir bağlantı kurarak işlerimizi uzaktan halletmek için VPN kullanırız.
Özellikle de internet trafiği dünyanın her ülkesinde devlet kurumları tarafından izlendiği için insanlar çevrimiçi gizliliklerini korumak için VPN kullanmaya ihtiyaç duyar. Bu noktada kullanıcıların yasakları aşmak için VPN’e yönelmesi, VPN kullanımını önemli ölçüde artırır.
Peki VPN tam olarak nedir?
VPN Nedir?
Sanal özel ağ yani virtual private network (VPN), genel bir internet bağlantısını özel bir ağa dönüştürerek çevrimiçi gizlilik ve anonimlik sağlar.
VPN’ler internet protokol (IP) adresinizi gizleyerek çevrimiçi etkinliklerinizi neredeyse anonim hale getirir. En önemlisi, VPN hizmetleri, korumalı bir Wi-Fi etkin noktasından bile daha fazla gizlilik sağlayan özel ve şifreli bağlantılar sunar.
Sanal özel ağ (VPN), çevrimiçi güvenliğinizi ve gizliliğinizi artıran bir teknoloji türüdür. Ticari bir VPN hizmeti kullandığınızda, şifreli bir bağlantı üzerinden bir VPN sağlayıcısının sunucusuna bağlanırsınız. Başka bir deyişle, makineniz ve VPN sunucusu arasında iletilen tüm veriler başkaları tarafından okunamayacak şekilde şifrelenir.
Verileriniz şifreli olduğundan, internet servis sağlayıcınız (ISS) herhangi bir etkinlikten habersizdir.
Bulutistan hizmetlerinin detaylarına ulaşmak için tıklayınız.
VPN Tarihi
Dünyadaki her dört kişiden biri VPN kullanır. VPN kullanma nedenleri, gizlilik ve güvenlik istemekten sansürden kaçınmaya ve internette özgür olarak gezinmeyi geliştirmeye kadar uzanır.
Peki, VPN tam olarak nedir ve nasıl ortaya çıkmıştır?
VPN kullanımının zaman içinde nasıl değiştiğine ve ilgili şifreleme teknolojisinin nereye gittiğine dair bir fikir edinmek için birlikte hızlıca VPN’in geçmişine göz atalım.
1996’da Microsoft’tan Gurdeep Singh-Pall’i, sanal özel ağlar kurmak için bir mekanizma olan PPTP’yi (Point-to-Point Tunneling Protocol) yarattı. Singh-Pall bunu tüketicilerin güvenli bir internet bağlantısına sahip olmaları ve evden üretken ve güvenli bir şekilde çalışabilmelerini garanti altına almak için gerçekleştirdi. Bu, VPN’nin büyümesinin temelini oluşturan bir dönüm noktası oldu.
VPN teknolojisinin çeşitli biçimleri yıllar boyunca gelişti. Bu noktada VPN’ler iki türe ayrıldı: Kurumsal VPN’ler ve her biri kendi protokol setine (L2TP/IPsec, OpenVPN, PPTP ve SSTP) sahip kişisel VPN’ler.
Gittikçe daha fazla teknoloji firması, tüketicilerinin gizliliğini ve güvenliğini korumak için şifreleme kullandığından, şifreleme sürekli olarak gelişti.
Gelişen VPN teknolojileri, Covid 19 salgını ve bazı ülkelerin erişim kısıtlamaları nedeniyle 2020-2021 yıllarında tarihinin en yüksek noktalarına ulaştı.
VPN Nasıl Çalışır?
Bir VPN, IP adresinizi, bir VPN ana bilgisayarı tarafından barındırılan özel olarak yapılandırılmış uzak bir sunucu üzerinden yönlendirerek gizler. Bu, web’e erişmek için bir VPN kullanırsanız, VPN sunucusunun verilerinizin kaynağı olacağı anlamına gelir. Ayrıca İnternet Servis Sağlayıcınızın (ISS) ve diğer üçüncü tarafların, ziyaret ettiğiniz web sitelerini veya çevrimiçi olarak ilettiğiniz ve aldığınız verileri göremeyecekleri anlamına da gelir. Bir VPN, tüm verilerinizi “anlamsız” hale dönüştüren bir filtre görevi görür. Birisi verilerinizi ele geçirse bile bunun bir değeri olmaz.
VPN’ler Ne İçin Kullanılır?
VPN’i aşağıdaki nedenlerden dolayı kullanabilirsiniz:
1. Konumu Değiştirmek
VPN kullanarak sizi ve internetteki konumunuzu tanımlayan benzersiz bir numara olan IP adresinizi değiştirirsiniz. Yeni bir IP adresi ile Türkiye, ABD, Kanada, Japonya veya VPN hizmetinin sunucularının bulunduğu hemen hemen diğer tüm ülkelerde konumlanıyormuş gibi internette gezinebilirsiniz.
2. Gizliliği Korumak
IP adresinizi değiştirmek için bir VPN kullanmak, kimliğinizi sizi izlemeye çalışan web sitelerinden, uygulamalardan ve hizmetlerden korur. Güçlü bir şifreleme katmanı ayrıca internet sağlayıcınızın, cep telefonu operatörünüzün ve sizi dinleyebilecek herhangi birinin faaliyetlerinizi görmesini engeller.
3. Güvenliği Artırmak
Bir VPN kullanmak sizi hileli Wi-Fi ağları ve ortadaki adam saldırıları gibi çeşitli güvenlik açıklarından korur. Uzaktan çalışanlar ve hareket halindeki diğer profesyoneller, halka açık ücretsiz Wi-Fi gibi güvenli olmayan bir ağa bağlandıklarında bir VPN kullanabilir.
4. Web Sitelerinin Engellemesini Kaldırmak
Google, Wikipedia, YouTube ve diğer sitelere ve hizmetlere erişimin kısıtlandığı bir ülkede yaşıyorsanız, bir VPN kullanmak ücretsiz internete erişimi yeniden sağlamanıza olanak tanır. Okul veya iş ağlarındaki güvenlik duvarlarını aşmak için de bir VPN kullanılabilir.
Güvenli Uzaktan Erişim Nedir?
Güvenli uzaktan erişim; ağınıza, kaynaklarına veya herhangi bir gizli veya hassas veriye yetkisiz erişimi önlemek için var olan herhangi bir güvenlik stratejisi, çözümü, yöntemi veya prosedürü anlamına gelir. Temel olarak güvenli uzaktan erişim, VPN gibi tek bir teknolojiden ziyade güvenlik önlemlerinin bir kombinasyonudur.
En yaygın ve iyi bilinen güvenli uzaktan erişim türü olan VPN’ler, internet üzerinden şifreli bir tünel üzerinden genellikle özel bir ağ kaynağına bağlanır.
VPN’ler Ağ Optimizasyonu İçin Kullanılabilir mi?
Ağ optimizasyonu yapılırken VPN optimizasyonu göz ardı edilmemelidir. Optimizasyon yaparken güvenliği artırmak için VPN kullanmak kaçınılmazdır. Kurumsal şirketler, iki konum arasında siteden siteye bağlantılarla iletişim kurar. Şifreleme ve ekstra ağ protokolü başlığının/başlıklarının eklenmesi (IPv4/IPv6, IPSec vb. gibi) gibi farklı paket işleme giderleri nedeniyle, VPN ağları ağ performansını azaltabilir. Bu bağlantıların elbette bir yükü olacaktır, ancak güvenli olmayan bir ağı optimize etmek mümkün olmaz.
Özetle, VPN optimizasyonunun ağ optimizasyonu için bir zorunluluk olduğunu söyleyebiliriz.
VPN Bağlantısının Avantajları Nelerdir?
Günümüz dünyasında şifrelenmiş verilerin bir ağ üzerinden taşınması gerekliliği çok önemli olduğundan, VPN teknolojisi oldukça güçlendi ve hem özel hem de iş dünyasında daha yaygın olarak kullanılır hale geldi.
Peki bu kadar popüler hale gelen VPN kullanımının avantajları nelerdir?
1. Güvenlik
VPN’ler, sadece bilgisayar korsanlarından, hükümetlerden ve operatörlerden değil, internette gezinirken çevrimiçi güvenliğinizi ve gizliliğinizi artırmak için de çeşitli avantajlar sağlar. Bununla birlikte, herhangi bir bölgeden web’e göz atarsanız, VPN olmadan da web’te gezinebilirsiniz. Ancak, Sanal Özel Ağ kullanarak halka açık bir WiFi ağına bağlanmak tercih edilir. Bu sayede gerçek konumunuzu gizlerken gerçek IP adresiniz korunur ve verileriniz olası davetsiz misafirlerden korunmak için şifrelenir.
2. Gizlilik
VPN, IP adresinizi, konumunuzu ve arama geçmişinizi basitçe maskeleyerek internette anonim olma fırsatı verir. VPN kullanarak web sitelerinin, internet tarayıcılarının, internet servis sağlayıcılarının (İSS’ler) ve diğerlerinin sizi izlemesini engelleyebilirsiniz.
Tamamen anonim olarak web uygulamalarına ve web sitelerine erişmek için bir VPN kullanabilirsiniz.
Sonuç olarak, bir VPN, kimliğinizi veya verilerinizi tamamen korumayan gizli modlardan ve web proxy’lerinden önemli ölçüde üstündür.
3. Coğrafi Engelleme
Bir VPN, IP adresinizi değiştirerek içerik sağlayıcılara başka bir bölgede gezindiğiniz izlenimini verir ve mevcut konumunuzda bulunmayabilecek içeriğe erişmenizi sağlar.
VPN Yasal mı?
Kimliğinizi gizlemek, yasakları aşmak ve çevrimiçi gizliliğinizi korumak için kullandığınız bir VPN’in yasal olup olmadığını merak ediyorsanız, bu sorunun basit bir yanıt var: Evet VPN’ler yasaldır. Ancak bu durum ülkeden ülkeye değişir. Yani ülkelerin VPN kullanımına ilişkin yasaları değişiklik gösterebilir. Bu yasalar sadece bu ülkelerde yaşayanlar için değil, bazı durumlarda bu ülkelere seyahat edenler için de geçerlidir.
Şu anda, sadece birkaç ülkede VPN’ler kısıtlı veya tamamen yasaktır. Beyaz Rusya, Çin, Irak, Kuzey Kore, Umman, Rusya ve Birleşik Arap Emirlikleri bu ülkelerden bazılarıdır.
Bunların dışında farklı ülkeler de internet sansür düzenlemelerini uygulayarak VPN kullanımını tehlikeli hale getirir. Yargı yetkisine bağlı olarak, hükümetler hem vatandaşı hem de VPN servis sağlayıcısını lisanssız bir VPN kullandığı için cezalandırabilir. Genel olarak, hükümetler bu eylemleri terörist veya suç faaliyetlerini önleme ihtiyacına atıfta bulunarak savunur.
VPN Türleri Nelerdir?
Bir VPN, çevrimiçi gizliliğinizi, güvenliğinizi ve özerkliğinizi geliştirmek için avantajlıdır, ancak kaç farklı VPN çeşidi olduğunu hiç merak ettiniz mi? Hangisinin gereksinimlerinizi en iyi şekilde karşıladığını belirlemek için aşağıda sizin için tüm VPN türlerini listeledik:
1. SSL VPN
En basit tabirle SSL, gerçek IP adresinizi gizleyen ve farklı bir IP adresi üzerinden internete bağlanmanızı sağlayan bir hizmettir. VPN tüneli gönderdiğiniz ve aldığınız tüm verileri şifrelediği için üçüncü şahısların ne yaptığınızı görmesine izin vermeyen bir güvenlik sistemi olarak da kullanılabilir.
Secure Sockets Layer Based Virtual Private Network – Güvenli Yuva Katmanı Tabanlı Sanal Özel Ağ, kurumsal ağlara uzaktan erişim ve bilgi paylaşımını kolaylaştırmanın yanı sıra, kaynak kullanımı açısından maliyeti azaltarak verimliliğin artırmayı hedefler. Yönetimi kolaydır, erişimi çok daha hızlıdır ve son derece güvenlidir.
SSL VPN’in aşağıdaki gibi kolaylıkları vardır:
- VPN ile bağlanan tüm ağlar, aynı ağ üzerindeymiş gibi çalışır.
- Hızlı ve sadece kurulum maliyetleri olan bir ağ mimarisi oluşturulur.
- Kullanıcı veya yazılım için herhangi bir lisans ücreti ödenmez.
- Ek donanım gerekmez.
- Kurumlar, şubeler ve bölgeler arasında SSL sertifikalı şifreli bir iletişim sağlanır.
- Merkez ile diğer lokasyonlar arasında merkezi olarak yönetilebilir bir ağ yapısı sağlanır.
- Ağlardaki yerel ağ altyapısı veya IP adresleri değiştirilmeden SSL teknolojisi ile güvence altına alınmış bir veri aktarım ortamı oluşturulur.
2. Site-to-Site VPN (Siteden Siteye VPN)
Siteden siteye VPN’ler farklı bir şekilde çalışır. Birincil amaçları, farklı sabit konumlardaki çok sayıda kullanıcının birbirlerinin kaynaklarına erişmesine izin vermektir.
Büyük bir şirketin California şubesinde çalıştığınızı ve şu anda İstanbul ofisinden çalışma arkadaşlarınızla etkileşim halinde olduğunuzu varsayalım. Kullanmakta olduğunuz siteden siteye VPN sayesinde yerel alan ağlarınız (LAN’lar) aynı geniş alan ağına (WAN) bağlıdır. Diğer bir deyişle, bilgi ve kaynakları birbirleri arasında güvenle aktarabilirsiniz.
3. İstemciden Sunucuya VPN (Client-to-Server VPN)
Bu VPN türünde kullanıcı internete kendi internet sağlayıcısı üzerinden değil, VPN sağlayıcısı üzerinden bağlanır. Bu şekilde bir bağlantı oluşturulduğunda VPN, bir VPN tüneli oluşturmak yerine mevcut internet trafiğini şifreler.
Bu, özellikle güvenli olmayan genel Wi-Fi tedarikçileri için faydalı olan büyüyen bir VPN türüdür. Verileri sağlayıcıya kadar şifreleyerek ağ bağlantısına yetkisiz erişimi ve bu bağlantının tehlikeye girmesini önler.
Ayrıca, ISP’lerin (her ne sebeple olursa olsun) şifrelenmemiş herhangi bir veriyi görmesini yasaklar ve kullanıcının internet erişimine getirilen herhangi bir sınırlamayı (örneğin, ülkenin hükümeti çevrimiçi sokağa çıkma yasağı uygularsa) atlatır.
Windows Bilgisayarınızda Nasıl VPN Kurarsınız?
Windows 10 PC’nizde iş veya kişisel kullanım için sanal bir özel ağa (VPN) bağlanabilirsiniz. Fakat bir VPN’e bağlanmadan önce PC’nizde bir VPN profiliniz olmalıdır. İşletmenizde bir VPN profili almak için kişisel VPN profilinizi oluşturabilir veya bir iş hesabı oluşturabilirsiniz:
1. Başlangıç butonunu seçin, ardından Ayarlar > Ağ ve İnternet > VPN > Bir VPN bağlantısı ekle‘yi seçin.
2. VPN bağlantısı ekle‘de aşağıdakileri yapın:
- Bir VPN sağlayıcısı için Windows’u (yerleşik) seçin.
- Bağlantı adı kutusuna tanıyacağınız bir ad girin (örneğin, Kişisel VPN’im). Bu, bağlanırken arayacağınız VPN bağlantı adıdır.
- Sunucu adı veya adresi kutusuna VPN sunucusunun adresini girin.
- VPN türü için oluşturmak istediğiniz VPN bağlantısı türünü seçin. Şirketinizin veya VPN hizmetinizin ne tür bir VPN bağlantısı kullandığını bilmeniz gerekir.
- Oturum açma bilgisi türü için, kullanılacak oturum açma bilgisi (veya kimlik bilgileri) türünü seçin. İş için bir VPN’ye bağlanıyorsanız bu bir kullanıcı adı ve parola, tek kullanımlık parola veya sertifika olabilir. Kullanıcı adınızı ve şifrenizi ilgili kutulara girin (gerekirse).
3. Kaydet’i seçin.
4. VPN bağlantı bilgilerini düzenlemeniz veya proxy ayarları gibi ek ayarlar belirlemeniz gerekiyorsa, VPN bağlantısını seçin ve ardından ”Gelişmiş seçenekler”i seçin.
Bir VPN’e bağlanın
Bir VPN profiliniz olduğunda, internete anonim olarak bağlanmaya hazırsınız demektir.
1. Görev çubuğunun en sağındaki Ağ simgesini seçin.
2. Kullanmak istediğiniz VPN bağlantısını seçin, ardından VPN bağlantısını seçtiğinizde ne olduğuna bağlı olarak aşağıdakilerden birini yapın:
- VPN bağlantısının altında ”Bağlan” butonu görüntülenirse ”Bağlan”ı seçin.
- Ayarlar’daki VPN bölümü açılırsa, orada VPN bağlantısını seçin, ardından ”Bağlan”ı seçin.
3. İstenirse, kullanıcı adınızı ve şifrenizi veya diğer oturum açma bilgilerinizi girin.
Bağlandığınızda, VPN bağlantı adı altında ”Bağlandı” olarak görünür. PC’nizde bir şeyler yaparken VPN’ye bağlı olup olmadığınızı görmek için görev çubuğunun en sağındaki Ağ simgesini seçin, ardından VPN bağlantısının ”Bağlandı” yazıp yazmadığına bakın.
Cep Telefonuna Nasıl VPN Kurulur?
Cep telefonunuza VPN kurmak için en temel seçenek, Apple veya Google Play mağazalarından bir VPN uygulaması satın almak ve indirmektir. Kurulum yönergelerine uyarak bu uygulamaları oldukça basit şekilde kurabilirsiniz.
Bulutistan hizmetlerinin detaylarına ulaşmak için tıklayınız.
VPN’ler Güvenli Midir?
VPN’lerin bir anti-virüs yazılımının yaptığı gibi çalışmadığını bilmeniz gerekir. IP adresinizi koruyup çevrimiçi geçmişinizi şifreleyecek olsa da, VPN’in yapabileceği tek şey budur. Örneğin, kimlik avı web sitelerini ziyaret ederseniz veya saldırıya uğramış dosyaları indirirseniz VPN sizi korumaz.
Bir VPN kullanıyor olsanız bile aşağıdakilere karşı savunmasız kalırsınız:
- Truva atları
- Botlar
- Kötü amaçlı yazılımlar
- Casus yazılımlar
- Virüsler
Bunlardan herhangi biri cihazınıza ulaştıysa, VPN kullanıp kullanmadığınızdan bağımsız olarak cihazınıza ve belgelerinize zarar verebilirler. Sonuç olarak, optimum koruma sağlamak için gelişmiş bir virüsten koruma yazılımıyla birlikte bir VPN kullanmak çok önemlidir.
Ayrıca ücretsiz VPN araçlarını kullanmak da sanal güvenliğiniz için bir tehdit oluşturur. Ücretsiz VPN araçlarını kullanırsanız, aşağıdakiler gibi sorunlarla karşılaşabilirsiniz:
- Her şeyden önce, ücretsiz VPN araçlarının kullanımı sanal güvenliğiniz için bir tehdit oluşturur. Araştırmalar, ücretsiz VPN ile kullanıcıların kişisel verilerini ihlal etme veya kullanıcı cihazlarına bulaşan virüsler ve solucanlar nedeniyle sistemlerine zarar verme gibi sonuçlarla karşılaştığını göstermiştir. ICSI Networking Group’un Android VPN’ler üzerinde yaptığı çalışmalara göre, VPN’lerin %38’i zararlıdır.
- Ücretsiz VPN araçları çevrimiçi davranışı izler. Fakat güvenli bir VPN, kullanıcının çevrimiçi etkinliğini korumalıdır. Ancak bazı ücretsiz VPN’ler, kullanıcıların çevrimiçi etkinliklerini kaydederek bunun tersini yapar. Aynı ICSI çalışmasına göre, değerlendirilen ücretsiz VPN sağlayıcılarının yüzde 72’si yazılımlarında üçüncü taraf izleme mekanizmalarını içeriyordu.
- Ücretsiz VPN araçları veri kullanımını kısıtlar. VPN’ler, kendi ülkelerinde erişilemeyen bir akış hizmetinden bir film izlerken verileri korumak veya kullanıcının konumunu gizlemek için mükemmeldir. Ücretsiz bir VPN ise genellikle müşterilerin hizmeti kullanarak kullanabileceği veri miktarını sınırlar. Bu, ayda kullanabilecekleri veri miktarını kısıtlamayı, her gezinme oturumunda VPN’nin erişilebilir olduğu süreyi sınırlamayı veya yalnızca belirli web sitelerinin engellemesini kaldırmayı içerebilir. Sonuç olarak, ücretsiz VPN programları, verilerini korumak veya konumlarını uzun süre gizlemek isteyenler için uygun değildir.
- Kullanıcıların internet hızları ücretsiz VPN’ler tarafından yavaşlatılır. Yukarıda bahsettiğimiz veri sınırlama sorununa benzer şekilde, ücretsiz VPN’ler ücretli çözümlerden daha yavaş internet hızları sağlar. Popüler tedarikçilerin ücretsiz VPN hizmetleri bile ücretli seçeneklerinden daha yavaş bir internet bağlantısı sağlar. Ayrıca, ödeme yapan müşterileri için internet hızlarına öncelik verirler ve bu da ücretsiz hizmetlerinin daha da yavaşlamasına neden olabilir.
- Ücretsiz VPN araçları, kullanıcıları reklamlarla hedefler. Ücretsiz VPN’ler gelir elde etmek için reklamlara güvendiğinden, kullanıcıların verileri, bilgileri olmadan paylaşılabilir veya hedeflenebilir. Reklamlar potansiyel olarak internet bağlantılarını yavaşlatabileceği veya virüs içerebileceği için kullanıcılar rahatsız olur. Ücretsiz bir VPN hizmetindeki reklamlar da bir gizlilik sorunu olabilir çünkü operatör muhtemelen kullanıcıların internet davranışlarını üçüncü taraf işletmelerle paylaşır. Ücretli VPN’ler, reklam engelleme teknolojilerinin yanı sıra virüs koruması ve sınırsız bant genişliği gibi müşterilerin verilerini güvende tutmaya yardımcı olan hizmetler sunar.
